سنسور مجاورت القایی یا همان دیتکتور (Proximity Sensor)، از جمله سنسورهای پرکاربرد در صنایع است که دقت بالایی دارد و بدون هیچ تماسی اجرا میشود. این سنسور نسبت به فلزات حساس است و با شناسایی آن ها، اطلاعات لازم را به بخشهای الکتریکی ارسال میکند. امروزه در صنایع خودروسازی و ماشین آلات صنعتی، حضور سنسورها بسیار پررنگ است. به کمک آن، نزدیکی اجسام تشخیص دادهمیشود. انواع سنسور را میتوانید از فروشگاه شاون تجهیز خریداری نمایید.
سنسور مجاورت القایی چیست؟
سنسور القایی مجاورت به محض نزدیک شدن هدف و قرارگیری آن در دامنه تشخیص فعال میشود و برای تشخیص نیازی به تماس ندارد. این ابزار به خوبی در محیطهای آلوده و روغنی کار میکند و در خودروها حضور پررنگی دارد. هرگز هنگام لغزش بخش متحرک، دچار نویز نمیشود. نحوه عملکرد سنسور بدین گونه است که برای اندازهگیری کمیتهای فیزیکی همچون حضور، عدم حضور و جهت، ایجاد میدان مغناطیسی ضرورت دارد؛ یا با تغییر در میدان مغناطیسی، سنسور فعال میشود و آن را به جریان یا ولتاژ تبدیل میکند.
به طور کلی، سنسورهای مجاورت القایی از سه قسمت اسیلاتور، تقویت خروجی و اشمیت تریگر تشکیل میشود. اشمیت تریگر بخش اصلی آن است که مورد هدف قطعات فلزی قرار میگیرد. با تحریک سنسور و ایجاد میدان الکترومغناطیسی، جریان گردابی شکل میگیرد. سپس انرژی جذب میدان میشود و کاهش دامنه اسیلاتور را شاهد خواهید بود. دامنه کاهش یافته به قسمت اشمیت تریگر میرود و خروجی را فعال میکند. درنهایت خروجی به حالت جریان الکتریکی تعریف شده درمیآید.
انواع سنسور مجاورت القایی
این سنسورها از نظر عوامل مختلف مانند ظاهر و… به دستههای مختلف تقسیم میشوند. در این قسمت به انواع سنسورها از جهات مختلف میپردازیم:
سنسورهای مجاورت القایی از نظر ظاهر
این سنسورها از نظر طراحی ظاهری به سه مدل استوانهای، مربعی و مکعبی تقسیم میشود. قطر و سایز آن ها متغیر است. اما معمولا سنسورهای استوانهای در سایزهای 3 الی 30 میلیمتر طراحی میشوند. هر چه سایز بزرگ تر باشد، توانایی سنسور در تشخیص فلزات دور بیشتر است. جنس بدنه سنسورها متفاوت است. معمولا از پلاستیک یا فلز ساختهمیشود و روش نصب آن ها به صورت شیلد یا غیر شیلد است.
- سنسور یک شیلد (Flush)-(Shielded): این سنسور دارای بخش حساس پوشیده شده توسط پوسته فلزی است. برای نصب به صورت همسطح روی بدنه فلزی دستگاه لازم است فاصله بین آن ها رعایت شود. همچنین امکان نصب هم تراز سنسور با فلزهای دستگاه وجود دارد. چرا که سطح حس کننده دارای محافظ است.
- سنسور غیر شیلد (Non-Flush)-(UnShielded): قسمت حساس این سنسور خارج از پوسته فلزی تعبیه شدهاست. از آنجا که بخش حساس سنسور غیر شیلد بیرون از محافظ است، باید در محیط کاملا آزاد و دور از فلز دستگاه قرار گیرد. این دسته از سنسورها از رنج حسی عالی برخوردار هستند.
انواع سنسورهای مجاورت القایی براساس ویژگیهای فنی
سنسورهای القایی از نظر تعداد سیم به سه مدل 2 سیم، 3 سیم و 4 سیم تقسیم میشوند. نوع ورودی و خروجی آن ها شامل NC/NO، PNP/NPN، DC/AC و آنالوگ و دیجیتال است.
سنسورهای دو سیم
همانطور که نامش پیداست از دو سیم ارتباطی برخوردار است. بار به حالت سری به مدار متصل میشود جریان لازم سنسور از راه مقاومت یا بار به آن وصل میشود. پس هنگام قطع سنسور، جریان ضعیفی از مقاومت عبور میکند و در صورت متصل بودن آن ولتاژی روی سنسور مشاهده میشود. در موارد زیر خروجی سنسورهای القایی دو سیم شرح دادهشدهاست:
- اتصال نرمال باز PNP NO
- اتصال نرمال باز NPN NO
- خروجی اتصال نرمال بسته PNP NC
- اتصال نرمال بسته NPN NC
سنسورهای سه سیم
این نوع سنسور القایی دارای سه سیم خروجی است. دو سیم آن به منبع تغذیه وصل میشود و براساس استانداردهای اروپا رنگ قهوهای آن مثبت و رنگ آبی بیانگر جهت منفی است. سیم سوم نیز به رنگ سیاه دیدهمیشود که خروجی سنسور است. خروجی سنسور سه سیمه به حالتهای زیر ممکن است مشاهده شود:
- Pnp حالت no (حالت عادی باز)
- Pnp حالت nc (حالت عادی بسته)
- Npn حالت no
- Npn حالت nc
سنسور القایی نامور (Namur inductive sensor)
این سنسور با محدودیتهایی در جریان و ولتاژ به راحتی در محیطهایی که احتمال انفجار و اشتعال دارند،استفاده میشوند و به نام سنسور ضدانفجار نیز شهرت دارند. قطرها و سایزهای مختلفی از این سنسور طراحی شدهاست. همچنین مدل استوانهای و مکعبی آن نیز وجود دارد. عملکرد این سنسور در برابر فلزات بسیار عالی است و به حالت ولتاژ یا جریان خطی در خروجی بدست میآید. ولتاژ خروجی سنسور نامور براساس میزان میدان مغناطیسی عمود بر سطح تنظیم میشود و این ولتاژ به حالت مثبت یا منفی است. ولتاژ تغذیه سنسور 220 ولت و گاهی 24 ولت است. خروجی دستگاه آنالوگ است و با توجه به فاصله قطعه تغییر مییابد.
هنگام تشخیص فلز، جریان خروجی کاهش مییابد و مقدار آن کمتر از 1.2 آمپر خواهد بود. در صورت دور شدن هدف و ناتوانی در تشخیص فلز، جریان بالا میرود. پس با تغییر جریان میتوان به وجود یا عدم وجود فلز در کنار سنسور نامور پی برد.
سنسور القایی سرعت (indictive proximity speed sensor)
این سنسور برای اندازه گیری سرعت طراحی شدهاست. درون بخش حساس آن، میدان مغناطیسی وجود دارد و میدان با حرکت چرخ دنده ها به تغییر میکند. با تغییر میدان شاهد پالسهایی در خروجی سنسور هستیم. از سنسور القایی سرعت برای اندازه گیری سرعت موتور، پمپ، توربین و … استفاده میکنند که برخی مدلهای آن با تقویت کننده خروجی قابل اجرا هستند.
سنسورهای مجاورت القایی به دلیل عدم لمس و قرارگیری در مجاورت شی هرگز دچار آسیب دیدگی نمیشود و طول عمر بالایی دارد. پاسخ دهی آن ها بسیار سریع و درصد خطای آن بسیار کم است. برای تهیه این سنسور حتما نوع شی ای که قرار تشخیص دادهشود را در نظر بگیرید و به فاصله آنها توجه داشتهباشید.