در یک تعریف ساده و کلی سنسور یا حسگر وسیلهای است که کمیتهای فیزیکی مانند فشار، حرارت، رطوبت، دما و… را به کمیتهای الکتریکی پیوسته یا ناپيوسته تبدیل میکند. انواع مختلف سنسورها در دستگاههای اندازه گیری مختلف وجود دارد که ما در این مقاله به معرفی هفت سنسور پرکاربرد در صنعت و کاراییشون در صنعت میپردازیم. با ما در ادامه همراه باشید.
سنسور مجاورتی القایی
سنسور مجاورتی القایی یک سنسور بدون تماس است که در برابر فلزات از خود عکس العمل نشان میدهد در واقع توانایی شناختن فلزات را دارد. این سنسور اطلاعات مرتبط به فلز را به المانهای الکتریکی مانند رلهها، شیرهای برقی، سیستمهای اندازه گیری و همچنین مدارات کنترل الکتریکی ارسال میکند و به عنوان پرکاربردترین سنسور مجاورتی در صنعت، به خصوص صنایع نفت، گاز و پتروشیمی شناخته شده است. به طور کلی سنسورهای مجاورتی القایی از یک نوسان ساز، تقويت کننده و قسمت خروجی تشکیل شدهاند. میدان مغناطیسی منتشر شده از سنسورهای مجاورتی القایی، توسط دریچه نیمه بازی است که در یک جهت معین میباشد و این میدان مغناطیسی تولید شده فقط در یک محدوده خاصی فعال بوده بدین معنا که فقط در همان محدوده امکان قطع و وصل سنسور وجود دارد. اگر جریان برق سنسور وصل باشد، نوسان ساز در این شرایط شروع به نوسان میکند و جریان مشخصی از آن عبور میکند.
سنسور مجاورتی مغناطیسی
به طور کلی این نوع از سنسور همانگونه که از نامش مشخص است بر اساس میدان مغناطیسی دائمی یا الکتریکی کار میکنند و در برابر اجسام آهن ربا عکس العمل نشان میدهند و برای صنایع مختلفی طراحی شده است.
سنسور مجاورتی آلتراسونیک
سنسور مجاورتی آلتراسونیک که با نام سنسور سطح سنج نیز شناخته میشود، برای اندازهگیری فاصله استفاده میشود و این کار را با ارسال یک پالس صوتی کوتاه و دریافت آن پس از انعکاس از سطح جسم مورد نظر با محاسبه زمان رفت و برگشتی، انجام میدهد. در حالت کلی برای سنجش میزان فاصله، عمق، همگن نبودن مواد مذاب، آزمایش کیفی قطعات برای تشخیص شکافها و سوراخهای ریز و… مورد استفاده واقع میشود. از ویژگیهای برجسته این سنسور میتوان به دقت و سرعت بالا، عدم تماس با جسم، نداشتن خورندگی و سایش، قیمت به صرفه و مناسب، پایین بود هزینههای تعمیر و نگهداری اشاره کرد. تمامی این ویژگیها باعث شده است تا سنسور مجاورتی آلتراسونیک یکی از بهترین سنسورهای اندازهگیری باشد.
سنسور مجاورتی خازنی
سنسور مجاورتی خازنی نیز یک سنسور بدون تماس میباشد اما برای اجسام فلزی و غیرفلزی مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع از سنسورها حساسیت و پهنای باند بالایی دارند. کم حجم بودن و نصب راحت از ویژگیهای بارز سنسورهای مجاورتی خازنی میباشد. کنترل سطح، کنترل مایعات داخل محفظه و عمل شارش اجسام از کاربردهای سنسور مجاورتی خازنی است. در ارتباط با مقایسه سنسورها نوع خازنی با نوع القایی باید ذکر کنیم که سنسورهای خازنی فاصله سوئیچ کمتری نسبت به نوع القایی دارند.
سنسور مجاورتی فوتو الکترونیک
سنسورهای مجاورتی فوتو الکترونیک برای تشخیص موقعیت، مورد استفاده قرار میگیرند. این سنسور با استفاده از پرتو نور مدوله شده موقعیت را تشخیص میدهد که این پرتو، توسط شئی منعکس شده و یا قطع میشود. به طور کلی سنسورهای فوتو الکترونیک از یک منبع انتشار نور، گیرنده برای کشف نور ارسالی و مدارات الکترونیکی برای تقویت سیگنال کشف شده در جهت راهاندازی مدارات کنترلی، ساخته شدهاند. سنجش ارتفاع، تشخیص اجسام و عمل شارش به صورت تک سنسوری (روش انعکاس) و دو سنسوری از جمله کاربردهای سنسورفوتو الکترونیک میباشد.
سنسورهای نوری در تشخیص تمامی اجسام فلزی و غیر فلزی استفاده میشوند.
انواع مختلف سنسورهای نوری عبارتاند از: سنسورهای مادون قرمز، سنسورهای یک طرفه، سنسورهای دو طرفه، سنسورهای رفلکتوری، سنسورهای نوری کنترل سطح، سنسورهای فیبر نوری و…
سنسور اثر هال
در سنسورهای اثر هال اگر یک هادی از میدان مغناطیسی عبور کند و سپس خطوط میدان را قطع کند، ولتاژی در مسیر آن هادی القا میشود. سنسور اثر هال با وجود اینکه یک سنسور میدان مغناطیسی است اما به عنوان جزء اصلی در انواع حسگرهای جریان، دما، فشار و موقعیت و… استفاده میشود. این نوع از سنسورها میدانی را که کمیت فیزیکی تولید میکند یا تغییر میدهد، حس میکنند.
سنسور گاز
همه ما میدانیم که امروزه میزان آلایندهها و گازها در محیط زندگیمان رو به افزایش است که این گازها در نهایت موجب تخریب محیط زیست، ایجاد بارانهای اسیدی، اثرات گلخانهای، تخریب لایه اوزون و مسمومیتهای خطرناک در موجودات زنده میشود بنابراین نیاز به ابزاری است که بتواند این گازها را تشخیص بدهد و سنسور گاز دقیقا برای همین امر طراحی و تولید شده است.
سنسور فشار
یکی دیگر از انواع سنسورها در جهت اندازهگیری فشار در سطح، فشار گازها و فشار مایعات سنسور فشار یا ترانسمیتر است. به طور کلی سنسور فشار به صورت یک مبدل کار میکند و سیگنالی تابع اثر فشار تولید میکند.
کاربرد انواع سنسورها
پس از اینکه به معرفی هفت سنسور پرکاربرد در صنعت پرداختیم، میخواهیم کاربرد آنها در صنعت بررسی کنیم. هر کدام از انواع سنسورها بر اساس ویژگیهای خود در بخش خاصی از صنایع مختلف برای هدفهای متفاوتی استفاده میشوند که شامل موارد زیر است.
- برای شمارش تولید: سنسورهای القایی، خازنی و نوری
- برای کنترل حرکت: سنسورهای نوری و خازنی
- برای کنترل سطح مخازن: سنسورهای نوری و خازنی همچنین خازنی کنترل سطح
- برای تشخیص پارگی ورق: سنسورهای نوری
- برای کنترل انحراف پارچه: سنسورهای نوری و خازنی
- برای کنترل تردد: سنسورهای نوری
- برای اندازهگیری سرعت: سنسورهای القایی و خازنی
- برای اندازهگیری فاصله قطعه: سنسورهای القایی پیوسته
کلام آخر
امروزه با پیشرفتهتر و پیچیدهتر شدن پروژههای صنعتی به انواع مختلفی از سنسورها نیاز است. سنسورها به عنوان یک عنصر غیر قابل تفکیک سيستمهای مختلف صنعتی مورد استفاده واقع میشوند. در واقع وظیفه سنسورها جمعآوری و یا تبدیل اطلاعات به صورتی میباشد که برای یک سیستم کنترل یا اندازهگیری قابل تجزیه و تحلیل باشد. سعی ما در این مقاله بر این بوده تا هفت سنسور پرکاربرد در صنعت و کاربرد آنها را به صورت مختصر برای شما عزیزان معرفی کنیم. از همراهی شما سپاسگزاریم.