رله یکی از تجهیزات مهمی است که در سیمکشی برق در صنایع مختلف کاربرد دارد. همانطور که میدانید در داخل خودروها سیمکشی برق وجود دارد و بنابراین رله در این سیمکشی نقش مهمی دارد. هدف از قرار دادن رله در خودرو این است که در بعضی جاها که حجم سیمکشی بالا است، رله ماشین این حجم را کاهش داده و نظم بیشتری به سیمکشی داخلی خودرو میدهد. نحوه ی کار رله در خودرو به این شکل است که با استفاده از یک جریان کوچک قادر به کنترل جریانهای الکتریکی بزرگ است. در واقع رله خودرو یک سوئیچ اتوماتیک است که قادر به کنترل جریانات مختلف در داخل اتومبیل است. وظیفه رله در خودرو بسیار مهم بوده و در صورت خرابی این قطعه، ممکن است ماشین خاموش شود.
معرفی رلههای مناسب خودرو
رله خودرو چیست؟ بخشهای مختلف خودرو به وسیله جریان برق کنترل میشوند و برای کنترل قطع و وصل جریان هر بخش از رله استفاده میشود. در واقع رله مانند یک سوئیچ است که با نیروی الکتریکی کنترل شده و وظیفه رله در خودرو، خودکار کردن عمل خاموش و روشن شدن مدارهای الکتریکی مختلف است. اصلیترین رله موجود در خودرو که کار تقسیمبندی جریان برق را برعهده دارد رله دوبل نام دارد.
رله دوبل یکی از مهمترین قطعات الکتریکی خودروهای انژکتوری است که دارای کانکتور ۱۵ راهی بوده و همانطور که از نامش پیدا است از دو رله مجزا تشکیل شده است. یکی از این رلهها، رله اصلی نام دارد و دیگری به رله پمپ بنزین معروف است. ساختار هرکدام از این رلهها شامل سیمپیچ با هسته مغناطیسی و یک کنتاکت است. پس از باز کردن سوئیچ برق ۱۲ ولت به رله وارد میشود.
نحوه ی کار رله در خودرو به این صورت است که پس از ورود برق به رله دوبل، دو رله به هم چسبیده و برق ۱۲ ولتی به قطعات الکتریکی مختلف خودرو میرسد و این قطعات آماده استفاده میشوند. مهمترین قطعات داخلی یک خودرو که با جریان برق کنترل میشوند شامل سنسور موقعیت میلسوپاپ، سنسور سرعت خودرو، پمپبنزین، ایسیو، کوئل، شیر برقی کنیستر، المنت گرمکن دریچه گاز و سنسور اکسیژن و انژکتورها است که توسط رله دوبل کنترل میشوند. خودرو در حالت سویچ باز، سویچ بسته و موتور روشن جریان برق مختلفی را متناسب با هر بخش به آن میرساند. در واقع با از کار افتادن رله، برق بخشهای اصلی خودرو قطع شده و خودرو خاموش شده و یا بخشهایی از آن به درستی کار نمیکنند.
طریقه کار رله در خودرو
اما نحوه ی کار رله در ماشین به چه شکل است؟ هنگامی که جریان ضعیفی وارد سیمپیچ رله میشود، باعث ایجاد میدان الکترومغناطیسی شده و هسته و سیمپیچ به آهنربا تبدیل میشوند. این آهنربا باعث غلبه بر فنر صفحه پلاتینی شده و آن را به سمت سیمپیچ میکشد و این کار باعث اتصال کنتاکتها به هم و عبور جریان میشود. به عنوان مثال در مدار مربوط به بوق و یا چراغ خودرو، با فشردن کلید مربوط به هر کدام، رله وصل شده و برق مورد نیاز چراغ و بوق را از طریق مدار شارژ و یا باتری تأمین میکند.
رله دوبل که اصلیترین رله خودرو است، ابعادی به اندازه یک کف دست دارد و بسته به مدل خودرو ممکن است در بخشهای مختلف قرار گیرد. در اکثر خودروها رله دوبل در نزدیکی موتور و پشت چراغ سمت راننده قرار گرفته است که به وسیله پیچ به بدنه محکم شده است. در بعضی خودروها ممکن است رله دوبل در نزدیکی باطری، رادیاتور و یا ECU قرار گیرد. علاوه بر رله دوبل برای سایر بخشهای خودرو که با برق کنترل میشوند، ممکن است رله جداگانه نصب شود. وظیفه رله در خودرو فعال نمودن مدار الکتریکی است و رله دوبل این کار را در سه مرحله انجام میدهد.
1. مرحله سوئیچ بسته:
در مرحله سوئیچ بسته جریان ۱۲ ولتی توسط رله به ECU خودرو که همان بخش کامپیوتری است، منتقل میشود.
2. مرحله سوئیچ باز:
در این مرحله با چرخش سوئیچ توسط دست راننده، حالت سوئیچ باز آغاز میشود. ولتاژ ۱۲ ولتی در مرحله سوئیچ باز توسط ECU به انژکتور، پمپ بنزین، کوئل، شیر برق و سنسورها ارسال می کند. مدت زمان حدودی ارسال این ولتاژ حدود 2 الی 3 ثانیه میباشد.
3. مرحله موتور روشن:
آخرین مرحله، مرحله موتور روشن است که سوئیچ به طور کامل چرخانده میشود و موتور خودرو روشن میشود. نحوه ی کار رله در خودرو طی این مرحله به این شکل است که جریان ۱۲ ولت را به صورت دائمی به اجزای نام برده شده، میرساند.
با توجه به وظیفه رله در خودرو، اگر مشکلی در عملکرد آن به وجود بیاید، کل سیستمهای الکتریکی خودرو دچار نقص میشوند. از پمپ بنزین گرفته تا قفل درها، شیشههای برقی و تهویه مطبوع همگی تحت تاثیر عملکرد رله هستند.
خاموش شدن خودرو:
اگر رله مربوط به جرقه زدن در خودرو از کار بيفتد، جریان الکتریکی مورد نیاز برای شمع تأمین نشده و احتراق مورد نیاز جهت روشن ماندن خودرو ایجاد نمیشود.
• چراغهای کم نور: اگر متوجه شدید که چراغهای خارجی و یا چراغ داخل کابین و حتی صفحه نمایش خودروتان کم نور شده و یا روشن نمیشوند، برای رفع این مشکل باید سراغ رله بروید.
• خراب شدن بالابر شیشه: اگر حین بالا و پایین بردن شیشههای برقی خودرو شیشه گیر میکند و یا اصلا کار نمیکند، میتواند نشان دهنده مشکل در رله باشد.
• عدم تهویه مطبوع: اگر هنگام فشردن دکمه AC متوجه شدید که هوای سردی از آن خارج نمیشود، باید به خرابی رله آن شک کرد.
مقایسه رلهها
بخشهای مختلفی از خودرو توسط برق کار میکنند و برای کنترل قطع و وصل جریان برق هر بخش لازم است تا از رله استفاده کرد. در واقع اگرچه رله دوبل از اصلیترین رلههای خودرو است اما تنها رله موجود در خودرو نیست. در مقایسه انواع رله و وظیفه رله در خودرو باید به این نکته اشاره کرد که هر بخش از خودرو بسته به نیاز به رلهای با اندازه مناسب نیاز دارد. بعضی از رلهها که کنترل جریان بخش بزرگتری را برعهده دارند، دارای مقاومت بیشتری در برابر عبور جریان هستند. اکثر رلههای استفاده شده در خودرو ۱۲ و یا ۲۴ ولت هستند و قادر به عبور جریانهای بالا هستند. اما به طور کلی رله خودرو از هر نوعی که باشد ساختار اصلی آن متشکل از سیمپیچ و هسته فلزی است و وظیفه هرکدام از رلههای موجود در خودرو کنترل جریان است. فروشگاه شاون تجهیز عرضه کننده انواع رله و سنسور با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت در بازار لاله زار تهران می باشد.